เซียนท้อ เนื้อนุ่ม ผิวเนียน แม้แต่เซียน…ก็ต้องง้อ

ชื่อวงศ์ SAPOTACEAE

ชื่ออื่นๆ ม่อนไข่ ละมุดเขมร ละมุดอินเดีย โตมา หมากป่วน เลกีมา (ลูกท้อเวียดนาม) ท้อเขมร (ปราจีน) ทิสซ่า (เพชรบูรณ์)

หนูไม่ได้เกิดเมืองไทยนะคะ เคยสืบสาวบรรพบุรุษพบว่าถิ่นกำเนิดอยู่ที่เม็กซิโกตอนใต้ อเมริกาใต้ กระจายอยู่ตั้งแต่กัวเตมาลา คอสตาริกา ปานามา แม้กระทั่งนิการากัว แต่แปลกไหมคะ ใครได้ยินชื่อหนูแล้วจะถามว่าหนูมาจากประเทศจีน หรือสิบสองปันนาตอนเหนือประเทศไทย ก็แหม พอเอ่ยชื่อ “เซียน” ก็นึกถึง โป๊ยเซียน แปดเซียน พอเอ่ยคำว่า “ท้อ” ก็ไปหมายถึงลูกท้อ ที่เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว และเกษตรกรภาคเหนือของไทยก็มีปลูกต้นท้อ ยังนำผลเล็กๆ ใส่ขวดดองขายนักท่องเที่ยวเลย จึงทำให้สับสนในการเรียกชื่อ

สรุปว่า ถ้ากล่าวถึงลูกท้อ นั้น ภาษาอังกฤษเรียก Peach เมื่อออกดอก ก็จะทิ้งใบหมด เรียกว่า Peach Blossoms ดอกมีทั้งสีขาว สีแดง หรือสีชมพู ใครเห็นก็ไปเปรียบแก้มสาวงามว่า แก้มนวลเนียนเหมือนดอกท้อ หนูพยายามทำความเข้าใจว่า ต้นท้อ ลูกท้อ ดอกท้อ นั้น ไม่ใช่หนู แต่ชื่อ “เซียนท้อ” ของหนูก็ยังมีคนข้องใจเรื่องทำไมต้องเป็น “เซียน” หนูจึงต้องหาข้อมูลตอบคนถามคำว่า เซียน อีก เพราะมีคนพูดว่า “เซียน” นี่หมายถึงสุดๆ เลย เคยได้ยินมาว่า เซียนเหยียบเมฆ โค้งปราบเซียน โจรชั้นเซียน เซียนผู้หญิง เซียนหุ้น ความหมายของเซียนเป็นเรื่องระดับเทพ เซียน แปลว่า ผู้วิเศษ ผู้สำเร็จ หากจะขยายความก็คือผู้เชี่ยวชาญ เก่งกาจด้านใดด้านหนึ่งเป็นพิเศษ เช่น เซียนพระ แต่หนูคุ้นกับคำว่า โป๊ยเซียน หรือ แปดเซียน ถือว่าเป็นเทพเจ้าจีน หมายถึง นักสิทธิ์ในลัทธิเต๋า เป็นผู้บรรลุถึงอมตะภาพแห่งร่างกายและวิญญาณ ในเรื่องปรัมปราจีน มีชื่อเสียงมานานตั้งแต่ราชวงศ์ถัง แต่เวลาที่เกี่ยวข้องกับชื่อของหนูมีพวกชอบดราม่ากันอีกว่าทำไมเซียนถึงท้อ จะให้อธิบายคำว่า “ท้อ” อีกก็เรื่องมากเกินไปแล้ว แม้จะท้อแท้แต่ก็ไม่ถอย มาพูดกันตรงๆ เรื่องหนูดีกว่า

ว่ากันว่า หนูเป็นผลไม้ชื่อแปลกที่เข้ามาเมืองไทยเชิงเกษตรไม่เกิน 20 ปี จึงยังไม่เป็นที่รู้จักเพาะปลูกแพร่หลายนัก ผลผลิตส่วนใหญ่มากที่สุดก็จากทางภาคเหนือ แต่เดี๋ยวนี้ก็มีจากภาคอีสานบ้างแล้ว ส่วนใหญ่วางขายตามสถานที่ท่องเที่ยว นิยมเรียกกันว่า ม่อนไข่ ซึ่งแปลว่า ไข่แดง จากผลไม้ที่ไม่ค่อยมีใครรู้จักนัก หนูจึงมีคนนำไปตั้งเป็นคำถามในสื่อทีวีสื่อออนไลน์บ่อยๆ หนูเคยออกรายการช่อง 8 กลายเป็นตัวปริศนาในรายการ Infinity เกมไม่รู้จบ เป็นการตอบคำถามสุดอึ้ง ตอบถูกได้รวย คุณหนุ่มกรรชัย เป็นพิธีกรนำเซียนท้อมาวาง แล้วให้เลือกว่าชื่ออะไร มีลูกชิด ลูกจันทร์ ลูกท้อ มะกอกน้ำ ผู้ตอบตอบว่าเป็นลูกจันทร์ รายการเฉลยว่าผิด ที่ถูกต้องตอบว่า ลูกท้อ หนูเองยิ่งงง งงไปใหญ่ จึงมีคนคอมเม้นต์คำตอบว่าเฉลยก็ผิดเช่นกัน ที่ถูกต้องคำตอบว่า ลูกเซียนท้อ มีคนแสดงความคิดเห็นเยอะเลยว่า เรียกลูกท้อก็ผิด ไม่ใช่ลูกท้อจีน เห็นไหมคะแม้ว่าจะมีคนเริ่มรู้จัก แต่ก็ยังเรียกชื่อปนกันสับสนไปหมด

หนูเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูงประมาณ 10-20 เมตร เป็นไม้เนื้อแข็งไม่ผลัดใบ ใบเรียวแหลมรูปหอก ยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร กว้าง 4-7 เซนติเมตร ใบบางเป็นมัน ดอกสีครีม มี 5-6 กลีบ กลิ่นหอม คล้ายละมุด มีผลคล้ายหัวใจทั้งกลม และรี ปลายผลแหลม มีจงอย สุกงอมแล้วเปลือกและเนื้อมีสีเหลืองเข้ม รับประทานได้ เนื้อเหนียวคล้ายฟักทอง หรือไข่แดงสุก มีรสอมหวานคล้ายๆ มันเทศนึ่ง มีเมล็ดขนาดใหญ่ในผล เพาะขยายพันธุ์ได้ดี หากตัดผลสุกแก่มาบ่มไว้ให้สุกงอมจะเพิ่มรสชาติหวานขึ้น จะไม่มีรสฝาดปน เนื้อผลสุกเหลืองสด เหนียวคล้ายแป้งทำขนม ใช้ทำแยม คัสตาร์ด แพนเค้กก็ได้ หรืออบให้สุกจิ้มเกลือ พริกไทย กินเป็นสมุนไพรรักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน เมล็ดรักษาแผลเน่าเปื่อย เปลือกต้นรักษาอาการไข้ตัวร้อน ผื่นคัน แต่เนื้อไม้แข็งละเอียดแปรรูปเป็นไม้กระดานในงานก่อสร้างได้ดี ปลูก 3 ปีก็ให้ผล เมื่อผลสุกจัดจะได้ขนาด 3 ลูก 1 กิโลกรัม โดยใช้พื้นที่เพียง 1 ไร่ ปลูกได้ถึง 36 ต้น

จึงมีสโลแกนว่า ปลูก 1 ไร่ หายยากจน ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีคนรู้จักหนูมากขึ้น เพราะโลกออนไลน์ หรืออาจจะหาซื้อ หรือซื้อหาเป็นของฝากเพราะเห็นแปลกทั้งรูปร่างผลและชื่อแปลก บางคนฟังเพี้ยนเรียกเป็น “เทียนท้อ” ถ้าไม่ใช่ผลสีเหลืองผิวเกลี้ยงแล้ว ก็คงจะคล้ายๆ กับอะโวกาโด คือต่างกันที่ผิวขรุขระ

และสีเขียวอมดำ แต่เซียนท้อเป็นเหมือนผิวสาวชาวพม่าเหลืองเกลี้ยง มีคนไปเที่ยวที่ “ม่อนแจ่ม” เชียงใหม่ ทุกคนมักซื้อ “ม่อนไข่” แล้วถ่ายรูปลงออนไลน์แชร์กันจนกลายเป็นที่รู้จักทั่วไป นำมาปลูกกันเป็นไม้ประดับในรั้วบ้านกันแล้ว

ผลของเซียนท้อ มีคุณค่าอาหารสูง มีไนอะซีน วิตามินมาก ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง สาวใดรับประทานเป็นประจำ ผิวแก้มจะผ่องนวลเป็นสาวแก้มเนียน จนเซียนผู้หญิง…ก็ต้องง้อ