กระดูกไก่ดำ: แนวทางปลูกเกษตรอินทรีย์

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม
1. สภาพภูมิอากาศ
1.1 อุณหภูมิ: ร้อนชื้น อุณหภูมิประมาณ 25-30 °C
1.2 ความชื้นสัมพัทธ์: เฉลี่ย 60-80%
1.3 แสง: ปลูกกลางแจ้ง ชอบแดด
1.4 น้ำ: ต้องการน้ำเพียงพอตลอดฤดูปลูก
1.5 ลม: แหล่งปลูกต้องไม่มีลมพัดแรง มีการทำแนวบังลมเพื่อป้องกันต้นหักล้ม

2. สภาพพื้นที่
2.1 ความสูง: จากระดับน้ำทะเลถึง 3,200 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล

3. สภาพดิน
3.1 ประเภทดิน – ดินร่วนซุย หลีกเลี่ยงดินเหนียว หรือดินทรายจัด
3.2 อินทรียวัตถุ – มีอินทรียวัตถุไม่น้อยกว่า 3.5%
3.3 ความเป็นกรดด่างของดิน(pH) – 5.5 – 8
3.4 การระบายน้ำ – ระบายน้ำดี ไม่ท่วมขัง

แนวทางในการเพาะปลูกแบบเกษตรอินทรีย์

สายพันธุ์
พันธุ์พื้นเมืองในท้องถิ่น

 ผลผลิตเฉลี่ย

ใบสด 6,500 กิโลกรัม/ไร่/รุ่น (ได้น้ำหนักแห้งราว 1,625 กิโลกรัม)

 การเตรียมดิน

* ขุดหรือไถพรวนให้ดินร่วน
* ถ้ามีวัชพืชมาก ให้ไถ 2 ครั้ง ตากดิน 14 วัน
* ปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยอินทรีย์

 การเตรียมพันธุ์

* ตัดกิ่งสมบูรณ์ยาว 15 – 20 ซม. มาปักชำในวัสดุเพาะ
* รดน้ำให้ชุ่มพอเหมาะ
* ประมาณ 30 – 45 วัน กิ่งชำจะแตกใบและราก พร้อมที่จะย้ายปลูก

 การปลูก

ย้ายต้นกล้าจากที่ปักชำมาลงแปลงปลูก โดยปลูกในระยะห่าง 30 x 50 ซม.

 การให้น้ำ

* ในช่วง 2 เดือนแรก ถ้าแดดจัด ควรให้น้ำวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น แต่ถ้าแดดไม่จัด ให้น้ำวันละครั้งก็เพียงพอ
* หลังจาก 2 เดือนแล้ว ให้น้ำตามความเหมาะสม

 การให้ปุ๋ย

ให้ปุ๋ยคอกและปุ๋ยหมัก ปีละครั้ง

 เตรียมแปลงปลูก

* ทำแปลงปลูกโดยยกแปลง สูง 15 – 20 ซม. กว้าง 50 ซม. ยาวตามสภาพพื้นที่
* ใส่ปุ๋ยอินทรีย์และถ่านไบโอชาร์ รดน้ำให้ชุ่ม ปล่อยทิ้งไว้อย่าง 15 – 30 ก่อนย้ายปลูก

 การกำจัดวัชพืช

ในช่วง 2 เดือนแรก ให้กำจัดวัชพืชด้วยการถอนหรือใช้จอบดายหญ้า และกลบโคนต้น หรือใช้อินทรียวัตถุคลุมแปลง เมื่อต้นขึ้นคลุมเต็มแปลง ไม่จำเป็นต้องกำจัดวัชพืชอีก

ศัตรูที่สำคัญและการป้องกันกำจัด

โรคราสนิมมักจะระบาดช่วงฤดูฝนถึงต้นฤดูหนาว
* เก็บใบที่เป็นราสนิมนำไปกำจัดทิ้งภายนอกแปลง (โดยเก็บใส่ถุงพลาสติค)
* พยายามตัดแต่งพุ่มให้โปร่ง เพื่อให้อากาศถ่ายเท มีแสงแดดส่องได้ทั่วต้นและโคนต้น
* ถ้าระบาดมาก อาจฉีดพ่นด้วยเชื้อราไตรโครเดอร์มา

 การเก็บเกี่ยว

หลังจากปลูก 4 เดือน อาจเริ่มเก็บเกี่ยว โดยตัดเหนือโคนต้นขึ้นมา 5 – 10 ซม. ปล่อยให้ต้นตอแตกกิ่งใหม่ แล้วจึงเก็บเกี่ยวเป็นช่วงๆ

ในการปลูกแต่ละครั้ง อาจอยู่ได้นาน 3 – 4 ปี แล้วจึงค่อยรื้อแปลงปลูกใหม่

 การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว

* คัดแยกสิ่งปนปลอม เช่น วัชพืชที่ปะปนมา
* ล้างน้ำให้สะอาด
* รูดเอาแต่ใบ
* แปลงขนาด 1 ตารางเมตร ปลูก 88 ต้น (ระยะปลูก 30 x 50 ซม.) เก็บเกี่ยวใบสดได้ 10 กิโลกรัม
* ทำแห้งโดยตากแดดบนลานตากยกพื้น มีวัสดุรองรับที่สะอาด นานประมาณ 2 วัน หรือใช้เครื่องอบแห้งแบบลมร้อน ที่อุณหภูมิ 50 °C ใน 8 ชั่วโมงแรก และลดอุณหภูมิเหลือ 40 – 45 °C อบต่อจนแห้งสนิท

 เอกสารอ้างอิง

– https://th.wikipedia.org/wiki/กระดูกไก่ดำ_(พืช)
– http://www.vichakaset.com>พืชผัก