บันได 7 ขั้น สู่ความเข้มแข็งและยั่งยืน
           การทำตามบันได 7 ขั้น เพื่อทำให้ครัวเรือนอยู่รอดพึ่งตนเองได้ นำไปสู่การรวมกลุ่มอย่างเข้มแข็งและยั่งยืนในที่สุด
“ทฤษฎีใหม่”แนวทางปฏิบัติที่ตั้งอยู่บนกรอบแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จึงระบุถึงขั้นตอน การพัฒนาเป็น 3 ขั้น คือ ขั้นที่ 1 ทฤษฎีใหม่ขั้นต้น เพื่อแก้ปัญหาของเกษตรกรในระดับครัวเรือนให้มีผลผลิตเพียงพอต่อการยังชีพได้ตลอดปีในเบื้องต้น และจำหน่ายผลผลิตส่วนเกินเป็นรายได้ เมื่อมีความพอเพียงและมั่นคงขั้นพื้นฐานระดับหนึ่งแล้ว จึงก้าวเข้าสู่ขั้นที่ 2 ทฤษฎีใหม่ขั้นกลางที่จะเป็นการรวมกลุ่มเกษตรในรูปแบบต่าง ๆ เช่น กลุ่มเกษตรกร สหกรณ์ หรือวิสาหกิจ เพื่อสร้างประโยชน์ให้เกิดขึ้นกลุ่มโดยรวม บนพื้นฐานของการไม่เบียดเบียนกัน การแบ่งปันช่วยเหลือกันตามกำลังและความสามารถของตน การรวมกลุ่มที่ประสบความสำเร็จจะนำไปสู่ขั้นที่ 3 ทฤษฎีใหม่ขั้นก้าวหน้า โดยประสานความร่วมมือกับองค์กรอื่น ๆ ในระดับประเทศ เช่น ธนาคาร บริษัทธุรกิจ เพื่อยกระดับการทำธุรกิจและพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรให้มั่นคง ยั่งยืน
เพื่อสืบสานแนวพระราชดำรินี้ สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ จึงจัดทำโครงการศึกษา วิจัยการพัฒนาอันเนื่องมาจากโครงการพระราชดำริเพื่อสังเคราะห์แนวคิด หลักทฤษฎี ปัจจัยความเชื่อมโยงปัจจัยความสำเร็จ และเงื่อนไขต่าง ๆ ที่นำไปสู่ความสำเร็จ และเงื่อนไขต่าง ๆ ที่นำไปสู่ความสำเร็จในการพัฒนาตามแนวพระราชดำริ ซึ่งจะมีการจัดทำเป็นข้อเสนอแนะเชิงยุทธศาสตร์เพื่อขับเคลื่อนการบริหารจัดการองค์ความรู้จากโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในเชิงปฏิบัติ และต่อเนื่องด้วยงานวิจัยในโครงการพัฒนาแนวทางการขับเคลื่อนทฤษฎีใหม่ เพื่อการพัฒนาพื้นที่ในขั้นที่ 2 ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จนได้รูปแบบการปฏิบัติในการพัฒนาครัวเรือนและชุมชนไปสู่ความยั่งยืนอย่างเป็นลำดับขั้นตอน
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับการรวมกลุ่ม เพื่อการพัฒนาครัวเรือนเข้มแข็งสู่การรวมกลุ่มที่มีความมั่นคงยั่งยืนทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ซึ่งสรุปเป็นแนวปฏิบัติสำหรับกลุ่มและหน่วยงานสนับสนุนได้เป็นบันได 7 ขั้น ดังนี้
        • ขั้นที่ 1 ทำไมต้องรวมกลุ่ม
เพราะสารพันปัญหารุมเร้า ขายผลผลิตไม่ได้ราคา เกิดภัยพิบัติ โรคภัยคุกคาม สุขภาพเสื่อมโทรม ฯลฯ
        • ขั้นที่ 2 สิทธิกับหน้าที่ต้องมาด้วยกัน
ทำความเข้าใจให้ดี แล้วตกลงกันให้ชัดเจนว่า สิทธิและหน้าที่ต้องมาด้วยกัน
        • ขั้นที่ 3 ร่วมคิดร่วมทำ
ร่วมกันคิด ร่วมกันทำในทุกเรื่อง ตั้งแต่กำหนดข้อบังคับของกลุ่ม ไปจนถึงการผลิตสินค้า คิดต้นทุน ทำบัญชี ดูแลจัดเก็บสินค้าหรือผลผลิต
       • ขั้นที่ 4 แข่งขันให้ได้ในตลาด
ช่วยกันหาทางเพิ่มมูลค่าผลผลิตช่องทางการขาย และวิธีการลดต้นทุน
       • ขั้นที่ 5 มีสิทธิมีเสียง
กระตุ้นให้สมาชิกทุกคน มาร่วมใช้สิทธิออกเสียงในการประชุมทุกครั้งและทุกเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นหนทางแก้ปัญหาหรือให้ความรู้ใหม่ ๆ กับสมาชิก
       • ขั้นที่ 6 ข้อมูลดีมีความรู้
เก็บรวบรวมข้อมูลทุกด้านไม่ว่าการผลิตการขาย และความรู้จากคนเก่ง ๆ เพื่อนำมาปรับปรุงแผนการผลิต แผนการขาย การใช้จ่าย และการทำงานของกลุ่ม
       • ขั้นที่ 7 แสวงหาพันธมิตรรอบตัว
ร่วมมือกับทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นหน่วยราชการ ภาคเอกชน สถาบันการศึกษาและกลุ่มอื่น ๆ เพื่อนำความรู้และเทคโนโลยีใหม่ ๆ รวมทั้งเงินทุนมาพัฒนาสินค้าและขยายตลาด
อินโฟกราฟิกโดย กรมส่งเสริมสหกรณ์ และ สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ