มะพร้าวน้ำหอมทุ่งโป่ง พืชเศรษฐกิจมูลค่าสูง ให้ผลผลิตต่อเนื่องกว่า 30 ปี ไอเดียเกษตรต่อยอดอาชีพหลังมีน้ำ ประสบการณ์จากผู้ลงมือปฏิบัติจริง มะพร้าวน้ำหอมทุ่งโป่ง พืชเศรษฐกิจมูลค่าสูง ให้ผลผลิตต่อเนื่องกว่า 30 ปี สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ พัฒนาพื้นที่ต้นแบบ ต.ทุ่งโป่ง อ.อุบลรัตน์ จ.ขอนแก่น นำแนวพระราชดำริ “ทฤษฎีใหม่” มาปรับใช้พัฒนาชุมชนในทุกมิติ ตั้งแต่การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านน้ำเพื่อการเกษตร การพัฒนาอาชีพเกษตรสมัยใหม่ การพัฒนาวิสาหกิจเพื่อสังคม (Social Enterprises หรือ SE) เพื่อนำไปสู่การพึ่งพาและพัฒนาตนเองได้ของเกษตรกร หนึ่งในกิจกรรมที่ปิดทองหลังพระฯ ดำเนินงานร่วมกับเกษตรกรในพื้นที่ต้นแบบ คือ “โครงการปลูกมะพร้าวน้ำหอมต้นเตี้ยเชิงพาณิชย์” ซึ่งมะพร้าวน้ำหอมต้นเตี้ยเป็นพืชเศรษฐกิจใหม่ทดแทนการปลูกพืชชนิดอื่นที่มีการแข่งขันในตลาดสูง ซึ่งความต้องการบริโภคมะพร้าวน้ำหอมในตลาดทั้งภายในประเทศและต่างประเทศมีมากและมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นต่อเนื่องด้วย การปลูกมะพร้าวน้ำหอมเชิงพาณิชย์จึงมีตลาดที่รองรับชัดเจน ที่สำคัญเป็นการส่งเสริมสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้แก่เกษตรกร โดยปิดทองหลังพระฯ จัดประชุมประชาคมเกษตกรในพื้นที่และเริ่มโครงการในปี 2561 และเชื่อมโยงให้เครือเจริญโภคภัณฑ์เข้ามาช่วยให้ความรู้และจัดอบรมให้แก่เกษตรกรที่สนใจเข้าร่วมโครงการ จำนวน 84 ราย ซึ่งเน้นความรู้ตามหลักวิชาการในเรื่อง การปรับปรุงคุณภาพดิน ปริมาณการให้น้ำ การเตรียมปัจจัยการผลิต การคัดเลือกพันธุ์ การใช้ปุ๋ยและยาบำรุง การป้องกันและแก้ไขโรคพืชและแมลง การนำเทคโนโลยีระบบน้ำหยดเข้ามาช่วย การรวมกลุ่ม การบริหารจัดการกลุ่ม และการตลาด โดยเกษตกร 84 ราย ได้รวมกลุ่มกันในชื่อ “กลุ่มเกษตรกรมะพร้าวน้ำหอม ต.ทุ่งโป่ง” กลุ่มเกษตรกรมะพร้าวน้ำหอม ต.ทุ่งโป่ง เลือกนำพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมจากบ้านแพร้ว จังหวัดสมุทรสาคร มาปลูก โดยปิดทองหลังพระฯ สนับสนุนเงินทุนก้อนแรกซึ่งเกษตรกรจะต้องใช้คืนเมื่อมีรายได้ โดยมะพร้าวที่ปลูกจะเริ่มให้ผลผลิตเมื่อมีอายุ 3 ปีขึ้นไป และมีเส้นผ่าศูนย์กลางลำต้นไม่ต่ำกว่า 35-40 เซ็นติเมตร โดยเกษตรกรจะเก็บผลผลิตได้หลังจากจั่นมะพร้าวบานไปแล้ว 6 เดือน 3 สัปดาห์ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มะพร้าวมีเนื้อหนานิ่มกำลังดีทั้งลูก น้ำมะพร้าวมีรสชาติหอมหวานน่ารับประทาน สำหรับตลาดที่แจ้งความประสงค์รับซื้อมาแล้ว ได้แก่ เครือเจริญโภคภัณฑ์กลุ่มพืช Makro Lotus และร้านอาหารภายในชุมชน ซึ่งกลุ่มมีกฎระเบียบให้สมาชิกจะต้องขายผ่านกลุ่มมะพร้าวน้ำหอมเท่านั้น โดยกลุ่มจะหักรายได้ส่วนหนึ่งเข้ากองทุนเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับกลุ่มมะพร้าวน้ำหอมต่อไป นายสังคม สิริขันธ์แสง ประธานวิสาหกิจชุมชนมะพร้าวน้ำหอม ต.ทุ่งโป่ง อ.อุบลรัตน์ จ.ขอนแก่น เล่าว่า เริ่มปลูกมะพร้าวน้ำหอมเมื่อปี 2561 จากพื้นที่ 3 ไร่ ประมาณ 158 ต้น ถึงปัจจุบัน เกษตรกรปลูกมะพร้าวน้ำหอมไปแล้ว 3 รุ่น ในพื้นที่ 228 ไร่ ปลูกห่างกันรุ่นละ 1 ปี รวม 9,413 ปี 2564 ขายผลผลิตไปแล้วได้เงิน 3 หมื่นกว่าบาท ช่วงต้นปีนี้ก็ขายได้ตลอด และอีก 2 เดือนจะมีผลผลิตออกมาเยอะ นายสังคม กล่าวว่า การปลูกมะพร้าวน้ำหอมไม่ยาก แต่เกษตรกรต้องทำตามคำแนะนำของนักวิชาการที่เน้นให้น้ำให้ปุ๋ยตามช่วงเวลาที่กำหนด โดยใส่ปุ๋ย 2 เดือนต่อครั้งตลอดปี ทั้งปุ๋ยคอกและปุ๋ยเคมี ถ้ามีลูกติดแล้วให้ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 13-13-21 แต่ก่อนติดลูกใช้สูตรเสมอ 16-16-16 ปีนี้พอลูกติดแล้ว นักวิชาการให้ปรับเปลี่ยนใส่สูตร 15-5-35 แทน และในช่วงหน้าแล้งจะให้น้ำสัปดาห์ละ 3 วัน ในส่วนของการรับซื้อนั้น เกษตรกรจะนำมะพร้าวมาส่งที่จุดรวบรวม โดยรับซื้อลูกละ 10 บาท จากนั้นนำส่งขายให้แม็คโครครั้งละ 320 ลูก ที่เหลือจะส่งขายในแหล่งท่องเที่ยวและร้านอาหารในพื้นที่ ทั้งนี้ ทางกลุ่มตั้งเป้าหมายจะให้มะพร้าวมีความหวานเกิน 7 บริกซ์ (Brix หรือ องศาบริกซ์ (° Bx) คือหน่วยการวัดความหวาน) ขณะที่ค่าเฉลี่ยของมะพร้าวทั่วไปอยู่ที่ 6.5 บริกซ์ ส่วนมะพร้าวบ้านแพ้วอยู่ที่ 8 บริกซ์ขึ้นไป ซึ่งความหวานดังกล่าวขึ้นอยู่กับการบำรุงดูแลแปลงด้วย ซึ่งทางปิดทองหลังพระฯ ได้ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพื่อวัดค่าความหวานอย่างเป็นทางการ และในอนาคตจะพัฒนาให้ได้เท่ามะพร้าวบ้านแพ้วด้วย “สมาชิกพอใจมากกับการปลูกมะพร้าวน้ำหอม ถือเป็นรายได้เสริมที่ดี อีกอย่างเป็นผลไม้ที่ไม่ต้องไปดูแลอะไรมาก สามารถมีรายได้ทุกเดือน อยู่ได้ชั่วลูกชั่วหลาน อย่างผมเองมีรายได้จากมะพร้าวที่ให้ลูกในพื้นที่ 2 ไร่ เดือนหนึ่ง ๆ มีรายได้ 8-9 พันบาท เมื่อหักค่าใช้จ่ายแล้ว เป็นการลงทุนที่ถูกมาก ในอนาคตผมวางแผนว่าจะปลูกมะพร้าวเพิ่มอีกสัก 3-4 ไร่” นายสังคมกล่าว ปิดทองหลังพระฯ มุ่งเน้นส่งเสริมการพัฒนาเชิงพื้นที่ (Area based) นำแนวพระราชดำริ "เกษตรทฤษฎีใหม่" มาปรับใช้พัฒนาชุมชนร่วมกับหน่วยงานภาคี เพื่อส่งเสริมองค์ความรู้ การบริหารจัดการ การพัฒนาผลิตภัณฑ์และการตลาด รวมถึงเทคโนโลยีที่จำเป็นและเหมาะสม เพื่อให้เกิดเงินทุนหมุนเวียนที่เพียงพอให้ชุมชนพึ่งพาตนเอง และเชื่อมโยงสู่ตลาดภายนอกได้ ท่านที่สนใจสามารถขอคำแนะนำเพิ่มเติมได้ที่ ได้ที่ วิสาหกิจชุมชนมะพร้าวน้ำหอม ต.ทุ่งโป่ง อ.อุบลรัตน์ จ.ขอนแก่น โทร. 085-011-2353